Mustafa Kemal Atatürk

Mustafa Kemal Atatürk
Halaskâr · Gazi · Mareşal · Ebedi Şef; Mustafa Kemal Atatürk
1. Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı
	Görev süresi; 29 Ekim 1923 - 10 Kasım 1938
Başbakan	İsmet İnönü (1923-24, 25-37); Ali Fethi Bey (1924-25); Celâl Bayar (1937-39)
Yerine gelen	İsmet İnönü
1. İcra Vekilleri Heyeti Reisi
	Görev süresi; 3 Mayıs 1920 - 24 Ocak 1921
Yerine gelen	Fevzi Paşa (Çakmak)
Türk Ordusu Başkumandanı
	Görev süresi; 5 Ağustos 1921 - 29 Ekim 1923
Atayan	Türkiye Büyük Millet Meclisi
1. Türkiye Büyük Millet Meclisi Reisi
	Görev süresi; 24 Nisan 1920 - 29 Ekim 1923
Yerine gelen	Ali Fethi Bey (Okyar)
1. Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı
	Görev süresi; 9 Eylül 1923 - 10 Kasım 1938
Yerine gelen	İsmet İnönü
Türkiye Büyük Millet Meclisi; 1, 2, 3, 4 ve 5. Dönem Milletvekili
	Görev süresi; 23 Nisan 1920 - 10 Kasım 1938
Seçim Bölgesi	1920-35 - Ankara[göster]
Anadolu ve Rumeli Müdâfaa-i Hukuk Cemiyeti Umumî Reisi
	Görev süresi; 7 Eylül 1919 - 9 Eylül 1923
Heyet-i Temsiliye Reisi
	Görev süresi; 24 Ağustos 1919 - 9 Eylül 1923
Fahri Yaver-i Hazret-i Şehriyâri
	Görev süresi; 15 Ağustos 1918 - 9 Temmuz 1919
Hükümdar	VI. Mehmed
9. Ordu Kıtaatı Müfettişi; (sonradan 3. Ordu Müfettişi)
	Görev süresi; 16 Mayıs 1919 - 9 Temmuz 1919
Yıldırım Ordular Grubu Kumandanı
	Görev süresi; 31 Ekim 1918 - 7 Kasım 1918
Yerine geldiği	Otto Liman von Sanders
7. Ordu Kumandanı
	Görev süresi; 7 Ağustos 1918 - 7 Kasım 1918
Yerine geldiği	Fevzi Paşa
2. Ordu Kumandanı
	Görev süresi; 7 Ağustos 1918 - 7 Kasım 1918
Yerine geldiği	Ahmed İzzed Paşa
Kişisel bilgiler
Doğum	Ali Rıza oğlu Mustafa; 1881; Selanik, Selanik Vilayeti, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm	10 Kasım 1938 (57 yaşında); Dolmabahçe Sarayı, İstanbul, Türkiye
Ölüm nedeni	Siroz
Yattığı yer	Etnografya Müzesi, Ankara (21 Kasım 1938 - 10 Kasım 1953); Anıtkabir, Ankara; (10 Kasım 1953'ten beri)
Milliyeti	Türk
Partisi	Cumhuriyet Halk Partisi
Diğer siyasi; bağlantıları	Vatan ve Hürriyet Cemiyeti; İttihat ve Terakki Cemiyeti; Anadolu ve Rumeli Müdâfaa-i Hukuk Cemiyeti
Evlilik(ler)	Latife Hanım (29 Ocak 1923 - 5 Ağustos 1925)
Bitirdiği okul	Mekteb-i Harbiye-i Şahâne; Mekteb-i Erkân-ı Harbiyye-i Şâhâne
Ödülleri	Liste (24 madalya)
İmzası
Askerî hizmeti
Takma adı	Mustafa Şerif Bey (Trablusgarp Savaşı'nda)
Bağlılığı	Osmanlı İmparatorluğu; Ankara Hükûmeti; Türkiye Cumhuriyeti
Branşı	Piyade
Hizmet yılları	1893-1927
Rütbesi	Mareşal
Komutası	19. Tümen; 16. Kolordu; 2. Ordu; 7. Ordu; Yıldırım Orduları Grubu; TBMM Orduları;
Çatışma/savaşları	31 Mart Ayaklanması; Trablusgarp Savaşı; Balkan Savaşları; I. Dünya Savaşı; (Çanakkale Cephesi · Kafkasya Cephesi · Sina ve Filistin Cephesi); Türk Kurtuluş Savaşı; (Batı Cephesi)

Mustafa Kemal Atatürk^[c] (1881^[d] - 10 Kasım 1938), Türk asker, devlet adamı ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusuydu.

Birinci Dünya Savaşı sırasında Osmanlı ordusuna hizmet eden Atatürk; Çanakkale Cephesi'nde miralaylığa, Sina ve Filistin Cephesi'nde ise Yıldırım Orduları komutanlığına atandı. Savaşın sonunda Osmanlı İmparatorluğu'nun yenilgisini takiben Kurtuluş Savaşı ile simgelenen Türk Ulusal Hareketi'ne önderlik etti. Türk Kurtuluş Savaşı sürecinde Ankara Hükûmeti'ni kurdu, Türk Orduları Başkomutanı olarak Sakarya Meydan Muharebesi'ndeki başarısından dolayı 19 Eylül 1921 tarihinde "Gazi" unvanını aldı ve mareşalliğe yükseldi; askerî ve siyasi eylemleriyle İtilaf Devletleri ve onların iş birlikçilerine karşı zafer kazandı. Savaşın ardından Cumhuriyet Halk Partisi'ni Halk Fırkası adıyla kurdu ve ilk genel başkanı oldu. 29 Ekim 1923'te cumhuriyetin ilanının akabinde cumhurbaşkanı seçildi. 1938'deki ölümüne dek dört dönem bu görevi yürüterek Türkiye'de en uzun süre cumhurbaşkanlığı yapmış kişi oldu.

Atatürk modern, ilerici ve laik bir ulus devlet ihdas etmek için politik, ekonomik ve kültürel alanlarda sekülarist ve milliyetçi karakterde reformlar gerçekleştirmiştir: Yabancılara tanınan ekonomik imtiyazlar kaldırıldı ve onlara ait üretim araçları ve demiryolları millîleştirildi. Tevhîd-i Tedrîsât Kanunu ile eğitim Türk hükûmetinin denetimine girdi. Seküler ve bilimsel eğitim esas alındı. Binlerce yeni okul inşa edildi. İlköğretim ücretsiz ve zorunlu hale getirildi. Yabancı okullar devlet denetimine alındı. Köylülerin sırtına yüklenen ağır vergiler azaltıldı. Erkeklerin serpuşlarında ve kıyafetlerinde değişiklikler yapıldı. Takvim, saat ve ölçülerde değişikliklere gidildi. Mecelle kaldırılarak yerine seküler Türk Kanunu Medenisi yürürlüğe konuldu. Kadınların sivil ve politik hakları pek çok Batı ülkesinden önce tanındı. Çok eşlilik yasaklandı. Kadınların şahitliği ve miras hakkı erkeklerinkiyle eşit hâle getirildi. Benzer şekilde, dünyanın çoğu ülkesinden önce olarak Türkiye'de kadınların ilkin yerel seçimlerde (1930), sonra genel seçimlerde (1934) seçme ve seçilme hakkı tanındı. Ceza ve borçlar hukukunda seküler yasalar yürürlüğe konuldu. Sanayi Teşvik Kanunu kabul edildi. Toprak Reformu için çabalandı. Arap harfleri temelli Osmanlı alfabesinin yerine Latin harfleri temelli yeni Türk alfabesi kabul edildi. Halkı okuryazar kılmak için eğitim seferberliği başlatıldı. Üniversite Reformu gerçekleştirildi. Birinci Beş Yıllık Sanayi Planı yürürlüğe konuldu. Sınıf ve statü farkı gözeten lâkap ve unvanlar kaldırıldı ve soyadları yürürlüğe konuldu. Homojen ve birleşmiş bir ulus yaratılması için Türkleştirme politikası yürütüldü.