0 ürün - 0,00TL

Alışveriş sepetiniz boş!

TABLOCU SHOP

DOĞA

Dört unsur

ATEŞ SU HAVA TOPRAK ETHER (ESİR)

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla

Dört unsur okültizmde ve birçok tradisyonda maddenin dört hali olarak kabul edilen toprak, su, hava ve ateş dörtlüsüne verilen addır. Bu kavrama pek çok tradisyonda rastlanmaktaysa da kavram Hint, İbrani, Kelt, Dogon tradisyonlarında ve İsmailî ezoterizminde daha ayrıntılı bir şekilde ele alınır.

Dört unsurun sembolik anlamı

Dört unsur kavramı, genellikle, kimi inanışlarda yaratılışı ifade etmek üzere, kimi inanışlarda ise maddi evrenin farklı süptillik derecelerindeki ortamlarını ifade etmek üzere kullanılmıştır. Bu kavramı sembolizmde kullanan iç (ezoterik) simyacılara göre, toprak fiziksel planın (ortamın, alemin), su enerjetik planın, hava psişik planın ve ateş mantal (zihinsel) planın sembolüdür. Dört unsur derecelendirildiğinde, en üstte veya en süptil olarak gösterilen ateştir, en aşağıdaki ya da en kaba olanı ise topraktır. Dört unsur içinden genellikle, ateş, ruhu; hava ve su, süptil planları; toprak fiziksel ortamı simgeler.

Dört unsurun nitelikleri

Dört unsurun birbirlerine kıyasla nitelikleri şöyle açıklanır:

Ateş dört unsur içinde, etkin (aktif) ve eril olan iki unsurdan biri olup, diğer üç unsuru da aydınlatan ve ısıtan unsurdur. Dört unsurdan “tartılamaz olanı”dır. Kimi zaman ışık sembolüyle özdeş tutulur.
Hava da, ateş gibi, eril ve aktif olarak kabul edilir. Toprak ve suya oranla en az maddi olanı ve algılanamaz olanıdır. Işığı geçirmede sudan daha geçirgendir. Bu özelliği, yani saydam ve ışıklı oluşu kelama ortam oluşturması anlamına gelir. Semaviliğin Gök ile temsil edildiği inanışlarda spiritüel Gök ile yeryüzü arasındaki aracılığın sembolü sayılır. Maddenin görünen en süptil hali, hatta görünmez olduğundan dolayı, kimi inanışlarda, semavi âlemin sembolü olarak kabul edilir.
Dört unsurdan su, pasif ve dişil niteliğe sahiptir. Bilindiği gibi, su, bulunduğu ortamın şeklini alma özelliğine sahiptir. Maddenin sıvı halinin temsilcisi olan su sembolünün kimi inanışlarda, var edilen maddenin ilk hali olan maddi cevher, yani ilk madde anlamında, kimi inanışlarda kozmozda her yerde mevcut olduğu varsayılan, maddenin esîr denilen süptil hali anlamında, kimi inanışlarda ise tesir anlamında kullanıldığı görülmektedir.
Toprak da su gibi pasif ve dişil nitelikli olup, dört unsurdan en yoğun, katı ve sabit olanıdır. Bilindiği gibi insanların, beslenme kaynaklarını edindikleri ana unsur topraktır. Pek çok inanışın yaratılış bahsinde insan vücudunun yaratılışında kullanılan madde toprak olarak geçer, insanlar ölünce de vücutları yine toprakla bütünleşir. Bu nedenlerden dolayı olsa gerek, inanışlarda doğurganlık ve analık nitelikleriyle belirtilen toprak, toprak sembolü, inanışlarda genellikle maddeyi, fiziksel bedeni, tezahür alemi denilen maddi alemi simgeler.

İlk madde ve beşinci unsur

Batı simyasında dört unsurun ve tüm minerallerin esasının aynı olduğu, hepsinin de yaratılan madde cevherinin saf (el değmemiş, ruhsal tesire henüz maruz kalmamış), şekillenmemiş asli hali denebilecek ilk maddeden türediği kabul edilir. Bu ilk madde, fiziksel planda dört unsur halinde farklılıklar gösterecek halde tezahür etmeden önce, süptil planda tezahür eder ki, kimi simyacılara göre bu süptil tezahüre ya da bu süptil madde cevherine beşinci unsur (quintessence) denilebilir. Tezahür etmiş (maddi) alemin beş unsurdan oluştuğu kabul edilen ve ilk maddeyi (prakriti) beşinci unsurdan ayırt eden Hindu inancında ise, beşinci unsur esîr anlamında ele alınır (akaşa) denir.

Kaynakça

Diccionnario de Simbolos Tradicionales,J.E.Cirlot
An Illustrated Encyclopedia of Traditional Symbols
An Occult Glossary, Theosophical University Press,Kaliforniya, 1933

Kategori:

Doğa

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla

Doğa

Doğa; tabiat, çevre, maddesel dünya.

Doğa, kendini sürekli olarak yenileyen ve değiştiren, canlı ve cansız maddelerden oluşan varlıkların hepsini kapsar. İnsani faktörler etkin değildir. Madde ve enerji unsurlarından oluştuğu kabul edilir. İnsan etkinliğinin dışında kendi kendini sürekli olarak yeniden yaratan ve değiştiren güç; canlı ve cansız maddelerden oluşan varlığın tümünü ifade eder. Bazen sadece; insan eliyle büyük değişikliğe uğramamış doğal güzelliklerini koruyan, genellikle kent dışı kesimi anlatmakta kullanılır.

Doğa kelimesi latince “doğuştan gelen eğilim, temel” anlamına gelen natura sözcüğünden gelmektedir.^[1]

Dünya

Apollo 11 görevi sırasında çekilmiş bir Dünya resmi

Dünya, bilinen üzere evrende tek yaşam formuna ev sahipliği yapan gezegendir ve doğal özellikleri, birçok bilimsel araştırma alanının çalışma konusudur. Güneş sistemi içerisinde, hacimsel büyüklükte beşinci, güneşe yakınlıkta ise üçüncü sıradadır. En belirgin İklim özelliği, birbirlerine zıt iki kutup bölgesinin olması, bu bölgelerin arasında iki nispeten dar ılıman kuşakların ve bir tane geniş ekvatoral (tropikal–subtropikal) bölgesinin olmasıdır.^[2]

Orijinal koşulların izlerini bırakan jeolojik ve biyolojik süreçlerle gelişmiştir dünya. Dış yüzey kademeli olarak hareket halinde olan tektonik plakalara ayrılmıştır. İç bölüm, kalın bir manto tabakası ve manyetik bir alan oluşturan demir dolu bir çekirdek ile aktiftir. Bu demir çekirdek katı bir iç faz ve sıvı dış fazdan (mantodan) oluşur. Çekirdekteki konvektif hareket, dinamo hareketi ile elektrik akımları üretir ve bunlar da jeomanyetik a lanı oluşturur.^[3]

Jeoloji

Tektonik plaka hareketleri

Jeoloji, dünya'yı oluşturan katı, sıvı ve gaz hallerindeki maddenin araştırılma çalışmalarıdır. Jeoloji disiplini, dünya malzemelerinin bileşimi, yapısı, fiziksel özellikleri, dinamikleri ve tarihi ile bunların oluşma, taşınma ve değişme (değişime uğrama) süreçlerini kapsar. Alan önemli bir akademik disiplindir ve aynı zamanda mineral ve hidrokarbon çıkarımı, doğal tehlikeler, bazı Jeoteknik mühendislik alanları hakkında bilgi ve geçmiş iklimler ve ortamları anlama açısından da önemlidir.

Kaynakça

^ ^Harper, Douglas. "nature". Online Etymology Dictionary. Retrieved September 23, 2006.
^ "World Climates". Blue Planet Biomes. Archived from the original on December 17, 2008. Retrieved September 21, 2006.
^ "Past Climate Change". U.S. Environmental Protection Agency. Archived from the original on May 11, 2012. Retrieved January 7, 2007.

[gizle]

Doğanın ögeleri

Köken (abiyogenez) Evrimsel tarih Biyosfer Hiyerarşi Biyoloji (astrobiyoloji)
Canlı Ökaryotlar flora bitkiler fauna hayvanlar mantarlar protistler Prokaryotlar arkea bakteri Virüsler

Kategori:Doğa
Portal:Bilim

Çevre ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

Kategori:

Beşinci unsur

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla

Beşinci unsur (quintessence) kavramı birçok tradisyonda mevcut bir kavram olup, terim, maddenin dört unsur olarak kabul edilen ateş, hava, su ve toprak hallerinden daha farklı olan, algılanamayan halini ifade etmek üzere kullanılır.

Terim, Batı’da bu anlamda ilk kez Aristo tarafından kullanılmıştır. Aristo, dört unsurun ötesindeki süptil maddeyi (esîr) ifade etmek üzere quinta essentia (beşinci unsur) terimini ortaya atmıştır. Maddenin esîr hali Aristo'dan çok daha önce Orfe öğretisinde aether terimiyle ifade edilmekteydi. Pisagor da Orfe gibi aether’i maddenin süptil hali olarak görmüş, fakat onu Aristo gibi bir unsur olarak değerlendirmemiştir. Pisagor’a göre beşinci unsur diğer dört unsura hükmeden ruhtu, yani beşinci unsur adı ancak evrene canlılık ve yaşam kazandıran ruha yakıştırılabilirdi. Günümüzde,Batı Okültizm’inde de, Teozofi’de de beşinci unsur esîr (ether) anlamında ele alınmaktadır. Hinduizm’de esîr anlamında ele alınan beşinci unsura akaşa denir.